Kinderbadje, kapotte tuinslang, omgevallen waterfles. Over de valpartij van Jumbo-Visma in de ploegentijdrit op de eerste dag van de Vuelta bestaan vele theorieën. Tijd voor een reconstructie.

Voor een plek des ­onheils doet de Avenida del Agua deze middag vredig aan. Een toerist peddelt gestaag met zijn surfplank in de Middellandse Zee. Een overwinterende pensionado laat op blote voeten zijn hond uit op het strand. Palmbomen wuiven kalmpjes mee met de frisse ­novemberwind.

Drie maanden eerder, op een snikhete dag, was deze straat de plek waar Jumbo-Visma bij de aftrap van de Vuelta hard onderuit ging in de ploegentijdrit. De oorzaak: een plotselinge stroom water op een verder kurkdroge weg.

Steven Kruijswijk, de man in vorm die een maand eerder nog als derde eindigde in de Tour de France, zag zijn kansen op succes kapot slaan. Hij raakte met zijn knie hard het dranghek. De achterstand op winnaar Astana bedroeg uiteindelijk 40 seconden, terwijl de ploegentijdrit juist de specialiteit van het huis is van de geel-zwarte formatie.

Over de herkomst van de waterstroom doen sinds het ongeval allerlei theorieën de ronde. Addy Engels was die 24ste augustus ploegleider. Aan de telefoon bekent hij nu: ‘Heel even, een halve seconde misschien, flitste het idee van opzet door mijn hoofd.’ Spaanse fans die moedwillig water op de weg gooiden om de Nederlandse ploeg op hun kansrijkste onderdeel te dwarsbomen in hun jacht op de rode leiderstrui.

Team Jumbo-Visma, Steven Kruijswijk is de tweede van rechts. Foto: Belga

Engels vertelt ook over de curieuze oorzaak waarmee de organisatie diezelfde avond nog op de proppen kwam. Koersdirecteur Kiko García verklaart dat er een opblaasbaar zwembadje kapot is gegaan, bij een huis 500 meter verderop, waarin een peuter aan het spelen was. Het water was zo de weg op gestroomd, de helling af. Precies richting de bocht waar de Jumbo-renners met 60 kilometer per uur aan kwamen stormen.

Oud-renner Karsten Kroon deed die dag commentaar voor Eurosport en noemt die versie zonder twijfel ‘een broodjeaapverhaal, joh’. Zijn vermoedens wijzen naar de organisatie. ‘Zij hebben zich geschaamd omdat ze de renners in een onveilige situatie hebben gebracht. Of ze zijn bang voor een schadeclaim, dat kan ook nog. Toen hebben ze iets verzonnen. Dat zwembad bestaat helemaal niet.’

Op sociale media circuleren die avond al direct foto’s van toeschouwers die aan het dweilen zijn, omdat er vanuit een tuin water de weg op stroomt, dertig meter van het parcours. Ze zijn genomen door Andy Rayner, een 50-jarige Engelsman die werkt als vertaler en afwisselend woont in het naburige Elche en ­Engeland.

Het water op het parcours. Foto's: Andy Rayner

Volgens Rayner was iemand zijn tuin aan het sproeien, toen de tuinslang het begaf. Daarna bleef het water maar stromen. ‘Voor mijn gevoel 20 minuten lang.’ Hij maakte er foto’s van en plaatste die ’s avonds op zijn Twitteraccount met de begeleidende tekst: ‘Water veroorzaakt chaos op de weg. Iemand besloot zijn tuin te gaan sproeien.’

De Engelsman is ervan overtuigd dat zijn theorie klopt, dat het water uit de tuin kwam, en niet van een zwembadje. Via de telefoon meldt hij: ‘Laat ik het zo zeggen: ik heb meer bewijs dan de organisatie. Ik vermoed dat ze op deze manier een hoop problemen wilden voorkomen, want in Spanje is bij wet verboden water op de weg te laten vloeien. Het kan gevaarlijke situaties opleveren en veroorzaakt watertekorten. Ik heb foto’s van die tuin. Als het verhaal van het zwembadje waar was, waar zijn die foto’s dan?’

Pogingen om het water op te ruimen zijn tevergeefs. Foto's: Andy Rayner

Kiko García is de enige Engelssprekende koersdirecteur van de Vuelta – een souvenir van zijn carrière als profwielrenner. Het maakt hem tot het aanspreekpunt in de Ronde van Spanje voor buitenlandse teams.

García reed naar eigen zeggen die avond terug naar de plek des onheils. Hij voelde zich beroerd vanwege de valpartij van Jumbo-Visma, ook omdat hij als organisator niet op tijd had kunnen ­ingrijpen. Eenmaal ter plekke besluit hij het spoor van het water te volgen, dat nog altijd niet is opgedroogd. Samen met politieagenten loopt hij omhoog, tot hij honderden meters verder bij een vakantieappartement uitkomt.

García door de telefoon: ‘Een vrouw deed geschrokken open. Het was een familie uit Madrid, dat diezelfde ochtend was aangekomen in Torrevieja voor een vakantie. ’s Morgens hadden ze in het winkelcentrum een plastic zwembadje gekocht voor hun kindje. Dat was stuk gegaan. De tranen stonden in haar ogen. Die mensen hadden geen idee dat er verderop een wielerwedstrijd werd gehouden.’

Het gewraakte badje. Foto: Kiko García

Van wat hij zich kan herinneren was het badje ‘best groot’ en ‘niet van al te beste kwaliteit’. Hij maakt er die avond een foto van en stuurt die naar Addy Engels. Die plaatst hem vervolgens in de coachapp van Jumbo-Visma. Te zien is een opblaasbaar zwembad in een rijk gedecoreerde tuin met onder meer een stenen beertje achter een kruiwagen.

Het is al met al ‘a crazy incident’ dat moet García ook toegeven. Maar hij gelooft niets van de theorie die op de sociale media de ronde doet, over de mensen die hun tuin aan het sproeien waren. ‘Wat het is met sociale media: iedereen kan er van alles op zetten. Wie wil, kan veel verhalen vertellen. Maar welke is waar?’

Torrevieja is een badplaats aan de Costa Blanca met iets meer dan 100 duizend inwoners. Hoogbouw ontbreekt, waardoor het niet al te toeristisch oogt. Aan de noordrand van de stad ligt de Avenida del Agua, vermoedelijk vernoemd naar een vroegere rivierbedding, naast een braakliggend stuk grond. Even verderop begint de boulevard met hippe strandtenten.

Pizzeria El Italiano is op de tv-beelden van het ongeluk duidelijk te zien. Waar destijds de renners met een harde smak tegen de dranghekken vlogen, is nu een parkeerplek vrij. Even verderop ligt de schuin oplopende bocht richting het centrum, die halverwege de tijdrit lag.

Op de hoek stond een verkeersregelaar driftig met een gele vlag te zwaaien, herinnert Steven Kruijswijk zich. Het is ook te zien op de beelden van Eurosport. Desgevraagd: ‘Maar ik had geen idee waarvoor hij nou precies waarschuwde.’

Tijdens de verkenning, toen het nog kurkdroog was, had de ploeg op dit stuk al twee keer proefgedraaid vanwege de vele scherpe, snel opeenvolgende bochten. ‘Ik dacht: het zal wel daarom zijn.’

Maar het bleek om een stroom water te gaan. ‘Ik dacht meteen: dit is foute boel’, zegt Kruijswijk. Om zo min mogelijk wrijving te hebben met het asfalt, reden de renners met tijdrittubes, nagenoeg profielloze banden. Eerst slipte ­Primoz Roglic weg, Neilson Powless probeerde hem vergeefs te ontwijken en in diens kielzog vielen Steven Kruijswijk en Lennard Hofstede. Eén voor één schoven ze op hun groene fietsen onderuit, de dranghekken voor restaurant El Italiano in.

In de pizzeria geloven ze een paar maanden na dato nog steeds niets van het zwembad-verhaal, noch van de kapotte tuinslang. Ze hebben een andere theorie: ‘Het was een warme dag’, zegt Marc Gockert, een neef van de Oostenrijkse serveerster. Hij stond destijds promotiefilmpjes voor het eethuis van zijn tante te schieten. ‘Toeschouwers stonden met flesjes water langs de kant. Volgens mij is een van die flesjes per ongeluk omgegaan, op een toch al gevaarlijk punt. Toen ging het mis.’

Vanaf de rotonde zijn er meerdere wegen die omhoog lopen. Aan het begin van Calle Soria ligt het huis van de tuinslang, maar niemand is thuis. Een stuk verder, helemaal aan het einde van de straat, valt het oog op de Calle Salamanca nr. 1, een zijsteeg. De tuin correspondeert met de foto van García, inclusief stenen beer met kruiwagen. Het huis is honderden meters verwijderd van het kruispunt van de valpartij. Kan het water werkelijk zo’n eind naar beneden zijn gestroomd?

Een voorbijganger helpt aan het telefoonnummer van Paco, die de woning aan de Calle Salamanca 1 verhuurt. Hij bevestigt het verhaal over het zwembadje. ‘Maar dat was niet het enige’, haast hij zich te zeggen, bang om alsnog een schadeclaim te krijgen.

‘Het was aan het einde van de middag. De mensen kwamen net van het strand, en spoelde het zand af bij de douches die ze buiten hebben. Anderen waren de planten water aan het geven. Als er iemand verantwoordelijk is, dan de organisatie van de Vuelta. Die had moeten waarschuwen dat ze er die dag langs kwamen.’

De tuin correspondeert met de foto van García, inclusief stenen beer met kruiwagen. Het huis is welgeteld 403 stappen verwijderd van het kruispunt van de valpartij. Kan het water werkelijk zo’n eind naar beneden zijn gestroomd?

Een voorbijganger helpt aan het telefoonnummer van Paco, die de woning aan de Calle Salamanca 1 verhuurt. Hij bevestigt het verhaal over het zwembadje. ‘Maar dat was niet het enige’, haast hij zich te zeggen, bang om alsnog een schadeclaim te krijgen.

‘Het was aan het einde van de middag. De mensen kwamen net van het strand, en spoelde het zand af bij de douches die ze buiten hebben. Anderen waren de planten water aan het geven. Als er iemand verantwoordelijk is, dan de organisatie van de Vuelta. Die had moeten waarschuwen dat ze er die dag langs kwamen.’

Een bezoek aan het politiebureau van Torrevieja leert dat er die avond wel ­degelijk een proces-verbaal is opgemaakt. De politie heeft de familie op grond van een gemeentelijke verordening een boete van 750 euro gegeven. Het is verboden om water op de openbare weg te laten stromen en anderen in gevaar te brengen.

Volgens een inspecteur die zich voorstelt als Oscar was het bad niet lek, maar liet de familie de tuinslang met stromend water in het bad hangen, waarna het overstroomde; met alle gevolgen van dien Kruijswijk en zijn ploeggenoten.

Of hij misschien de contactgegevens heeft van de Madrileense familie? Hij moet erover nadenken. Later belt hij terug: ‘Ik kan hun nummer niet meer vinden.’

Drie weken na het geruchtmakende voorval werd de Vuelta toch nog gewonnen door een renner van Jumbo-Visma: Primoz Roglic. Al op dag twee maakte hij zijn achterstand van 40 seconden goed. Voor Steven Kruijswijk liep het minder goed af. Hij raakte bij de valpartij zo ernstig geblesseerd aan zijn knie dat hij moest opgeven en een maand uit de running was.

Zuur dat door toedoen van een kleuter in een zwembadje zijn Vuelta-droom aan diggelen viel? Hij haalt zijn schouders op. Ook nu hij weet wat er is gebeurd. ‘Weet je, of het nou door iemand kwam die zijn auto aan het wassen was of een zwembad; de gevolgen van die valpartij waren groter dan verwacht. Het valt niet meer terug te draaien.’

In Torrevieja is de schemer ingevallen. Van Calle Salamanca naar Avenida del Agua is het 403 stappen naar beneden. Langzaam vervaagt het vakantieappartement van het overstroomde zwembadje, waar aan de gevel een tegel met een spreuk hangt: Het is een prachtige dag/ Je zult zien dat er iemand komt om hem te verpesten (Hace un día precioso/verás como viene alguno y lo jode).